Partie Sądeckie – Nad Dachem, Ptasia Studnia

Partie Sądeckie – J. Nad Dachem, J. Ptasia Studnia

I. Jaskinia Nad Dachem

Partie zaczynające się w dolnej części jaskini Nad Dachem -30 m (Tatry Zachodnie, Wielka Świstówka, Ratusz Mułowy), w wąskim i niskim korytarzu gdzie dokonano przekopu doprowadzającego do dość dużych rozmiarów sali. Dalsze partie doprowadzają do Studni z Rękawiczką i Meandra Speleologów uchodzącego do Studni Taty.

W skład Partii Sądeckich wchodzi również równoległy (do głównego) ciąg Górki Rozrządowej oraz boczne ciągi Diabelskiego Młyna i Korytarza Żyletek. Do Partii Sądeckich należy też Studnia z Rękawiczką (dno znane wcześniej), z odchodzącym z jej dna, Meandrem Rzetelnej Informacji, łączącego się z ciągiem do dna systemu -352 m, nad studnią Mokra Osiemnastka.

Kalendarium odkryć:

Członkowie Sądeckiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego PTTK Nowy Sącz, bez udziału Anny Antkiewicz-Hancbach w okresach:

• 27.10.1990, rozpoczęcie kopani w najniższym punkcie jaskini, kierownik Paweł Wańczyk,
• 03.11.1990, kontynuacja kopania, kierownik Paweł Wańczyk,
• 09–13.11.1990, pokonanie szczeliny w najniższym punkcie jaskini Nad Dachem. Eksploracja i połączenie do systemu Ptasia Studnia-Jaskinia Lodowa Litworowa w kilku punktach z dojściem do Meandra Speleologów. Odkrycie Korytarza Żyletek, kierownik Paweł Wańczyk,

Odkrycia z udziałem Anny Antkiewicz-Hancbach (kierownik eksploracji)

• 16–18.11.1990, Diabelski Młyn, Komin z Wantką, obejście ciągu głównego przez Górkę Rozrządową.

II. Jaskinia Ptasia Studnia

Partie rozwinięte na wschód od „starej” części jaskini Ptasia Studnia (Tatry Zachodnie), zaczynające się w dolnej części Studni z Mostkiem Piratów i ciągnące się poprzez Komin Pustynna Burza i Meander Majowy do końca Partii Rozrywkowych. Na górnym poziomie; najwyższą częścią partii jest meander z zawaliskiem nad Salą Słoneczka. Miejsce te znajduje się prawie na poziomie najwyższego otworu systemu Ptasia Studnia.

Z poziomu meandra Majowego odchodzą dwa pionowe (łączące się na poziomie „średnim”), ciągi studni tworzące przerwany niższy poziom, rozwinięty od zachodu na wschód, od dolnej części Korytarza Urojeniowego po Jezioro Wielki Kłamca. Partie te to skomplikowany labirynt ciągów łączących się wzajemnie i dodatkowo na dnie Komina Pustynna Burza (najniższy punkt partii), mają połączenie z Partiami CDN, a te poprzez Prosty Meander ze starym dnem systemu, Syfonem Końcowym na poziomie -248 m.

Kalendarium odkryć:

Odkrycia z udziałem Anny Antkiewicz-Hancbach

• 01-03.03.1991, połączenie pomiędzy Mostkiem Piratów a Kominem Pustynna Burza i Partiami CDN, odkrycie Korytarza Urojeniowego,
• 21-24.03.1991, pokonanie Komina Pustynna Burza do połowy wysokości, odkrycie Komina Ostrowskiego i korytarzyka na jego dnie,
• 01-05.05.1991, Połączenie dna Komina Ostrowskiego z partiami CDN przez korytarzyk uchodzący do Studni Wścietoperzy. Osiągnięcie stropu Komina Pustynna Burza, odkrycie Meandra Majowego, Franusiowej Studni, Sali Gwiazdeczki, Studni Oddziału PTTK „Beskid”
  z kaskadami. Zakończenie eksploracji 25 m nad Jeziorem Wielki Kłamca.
• 06-10.07.1991, trawers Jeziora Wielki Kłamca na Groblę z odkryciem ślepego meandra. Partie Rozrywkowe i ciąg od Franusiowej Studni przez Studnię Romea i Julii do Baru Zacisze,
• 21-24.09.1991, połączenie Franusiowej Studni z Kominem Pustynna Burza przez Gorący Meander. Meander Harlequin i połączenie go z Korytarzem Urojeniowym,
• 14-17.12.1991, obejście jeziora Wielki Kłamca ze zjazdem na Groblę za jeziorem. Połączenie drugiej części obejścia z oknem w Studni Romea i Julii,
• 29.12.1991, osiągniecie dna Studni Romea i Julii przez obejście Jeziora Wielki Kłamca,
• 27.02-01.03.1992, osiągnięcie półki Romea w Studni Romea i Julii i połączenie jej przez Meander Lajkonika z Barem Zacisze. Połączenie meandra znad Półki Romea z Meandrem Harlequin. Meander Kapuletich i Tor Bobslejowy,
• 19-22.03.1992, osiągniecie stropu Komina Ostrowskiego,
• 21-23.11.1992, Kanał Prawy i Kanał Lewy oraz Ciąg Maniana,
• 13.08.2000, Sala Słoneczka od Sali Gwiazdeczki, pod Komin z Polewą i Zwieracz Józefa, dodatkowe połączenie z Kaprawą Salką,
• 02.09.2000, osiągnięcie stropu Komina z Polewą i Sali Słoneczka do meandra,
• 21.10.2000, osiągniecie zawaliska w meandrze nad Salą Słoneczka, pokonanie Zwieracza Józefa.

Odkrycia członków SKTJ bez udziału Anny Antkiewicz

• 29-30.01.1993, połączenie korytarzyka odchodzącego z Baru Zacisze z Kanałem Lewym, kierownik Czesław Zabrzeński,
• 15.11.1996, połączenie Studni Wścietoperzy (przez studzienkę nad pochylnią przy dnie) z partiami CDN, kierownik Paweł Wańczyk.

III. Inne mniejsze partie odkryte przez SKTJ Nowy Sącz.

Odkrycia z udziałem Anny Antkiewicz

• 30.12.1994, górne przedłużenie korytarza za Oknem Romana w Studni Taty,
• 07-10.06.1996, partie Zmory w górnej części Cocktail Baru,
• 10.02.1997, Zapomniany Meander, obejście Studni Czterdziestki, pierwsze 30 m,
• 23.09.1997, 26.09.1997, ciąg przez Studnię Wcześniaków od okna w Studni Palidera do Sali pod Kolosalną Wantą.

Odkrycia członków SKTJ bez udziału Anny Antkiewicz

• 08.07.1995, połączenie ciągu od Okna Romana z Prostym Meandrem, kierownik Paweł Wańczyk,
• 15.03.1997, połączenie Zapomnianego Meandera ze stropem Studni Palidera, kierownik Marek Lorczyk,
• 22.06.2000, 24.06.2000, 23.07.2000, 13.08.2000, 25.09.2000, 27.09.2000, wspinaczki z dna Sali Dantego do jej stropu, ścianą zachodnią, z ponownym połączeniem z Salą Dantego przez Meander Wiadomo Dokąd, kierownik: brak danych.

Łączna długość partii odkrytych przez SKTJ Nowy Sącz to ponad 3000 m.

Szczegóły odkryć można znaleźć w Dokumentacji J. Nad Dachem Więcej… | Dokumentacji systemu Ptasiej Studni Więcej… oraz w hasłach dotyczących odkryć.

Jak rozpoczęliśmy eksplorację w systemie w jaskini Nad Dachem i Ptasiej Studni

cytat z archiwum Krzysztofa Hancbacha:

„Pewnego razu przyszedł do nas z wizytą jeden z Pawłów i gdy już miał wychodzić, w końcu zdradził swój cel wizyty. Nieśmiało zapytał, gdzie by tu w Tatrach można eksplorować. Pytamy, a który rejon ci się podoba. Mówi, że Wielka Świstówka, bo już tam sporo działał. Opowiedziałem mu wtedy o kilku jaskiniach i o historii „kopactwa” wielopokoleniowego. Anka dopowiedziała, bo też w wielu jaskiniach nawet ze mną tu była.

Dalej był niezadowolony, bo chciał na tacy konkretny gotowy sukces. Mówię: najlepiej to spróbować w Nad Dachem, ale na dnie, bo na górze to „kaplica”. Marek M. który eksplorował ten ciąg w 1964, tez tak uważa.

Daliśmy mu z Anką jeszcze wskazówki jak to zorganizować i co z sobą zabrać. Za tydzień wyrusza dwóch Pawłów z motyczkami i innymi narzędziami do problemu sprzedanego za darmo. Po drugim wyjeździe mówią, że trudno -to zróbcie biwak, już wszyscy wiedzą, że kopiecie. W dniach 9-13.11.1990, podczas biwaku dochodzi do połączenia j. Nad Dachem z j. Ptasią. Za tydzień do zespołu dołącza Anka i zostają odkryte kolejne partie i połączenia, a wszystko zostaje skartowane, razem 612 m odkryć.

Cały przełom 1990/91 roku to działalność Anki w j. Nad Dachem i j. Lodowej Litworowej w okolicach połączenia z jaskinią Ptasią, pod kątem rozwiązania wszystkich starych „problemów”. Pod koniec Anka chce mnie zabrać z sobą, abym im pomógł zlokalizować problemy te, które wcześniej opisywałem. Możliwości dalszych odkryć kończą się i planujemy rozpocząć działalność w jaskini Ptasiej, ale nikt nie wie gdzie, oprócz mnie.

Wtedy wskazuję Ance swoje stare tajemnice, które wszystkim były znane, ale nie „ruszane”. Generalnie jedynym godnym uwagi rejonem dla mnie, były okolice Studni z Mostkiem Piratów. I tu pierwszy, to „mityczny” CDN (brak informacji przez tajemniczość warszawiaków). Drugi to sama Studnia z Mostkiem Piratów, w której są liczne małe okna, które mija się przy zjeździe. Ja stawiłem na dolne okienka 10-15 m nad dnem studni.

Przychodzi marzec 1991, Anka organizuje biwak mamy iść razem do „moich problemów”. Jednak w ostatniej chwili muszę jednak zrezygnować z powodów zdrowotnych (uszkodzony bark w wypadku samochodowym w drodze na obóz sylwestrowy), muszę obejść się smakiem i oddać jej i klubowi to na co tyle lat czekałem, ciągle szkoląc kursantów i nie mając już więcej czasu, aby coś dla siebie odkryć.

W czasie biwaku 01-03.03.1991, moje przypuszczenia potwierdzają się, zostaje odnaleziony gigantyczny komin Pustynna Burza i połączenie z ciągami CDN (warszawiacy byli pod kominem ok. 20 m niżej, ale „odpuścili” wspinaczkę).

Byłem w klubie jedyną osobą z doświadczeniem wspinaczkowym w jaskiniach, chcę konieczne iść, ale dalej nie mogę. Ance się spieszy, nie może się doczekać, by zobaczyć, co jest nad kominem, nie zważając na mnie, montuje zespół z „młodymi”, chce ich sprawdzić, co potrafią. Młodzi nie zawiedli i pod jej okiem i podczas tego biwaku 21-24.03-1991, oraz następnego 01-05.05-1991, wspinają się do stropu Pustynnej Burzy i docierają do Meandra Majowego, zupełnie nowych partii jaskini- teraz już „bezbronnej”.

Pokonując teraz już mniejsze trudności w tym olbrzymią studnię Oddziału Beskid, (to nagroda za pomoc finansową w eksploracji, w tym wiertarkę), docierają nad olbrzymie jezioro Wielkiego Kłamcę…”

Kto jest kim: Anka to Anna Antkiewicz-Hancbach, Marek M. to Marek Marciszewski, Paweł to Paweł Wańczyk, drugi Paweł to Paweł Rams.

Nazwa:

nazwa związana z klubem prowadzącym eksplorację. Autorzy: zespół eksploracyjny.

Źródła:

• Antkiewicz Anna. Ptasia Studnia – Jaskinia Lodowa Litworowa – Jaskinia nad Dachem. W: Jaskinie wschodniego zbocza Doliny Miętusiej. Red. Grodzicki Jerzy. Seria „Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego”. T 7. Warszawa: PTPNoZ. 1999. s. 46-88, wkładka tamże kartografia 1997. Dokumentacja J. Nad Dachem Więcej… | Dokumentacja systemu Więcej…
• Antkiewicz Anna. Ptasia Studnia. W: Uzupełnienia. Red. Grodzicki Jerzy. Seria „Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego”. T 11. Warszawa: PTPNoZ. 2004. s. 160-163, wkładka tamże kartografia 2003. Dokumentacja systemu Więcej…
• Antkiewicz-Hancbach Anna. Opuszczony problem. Eksplorancik 1990, 2(16), s. 28-29, tamże foto.
• Antkiewicz-Hancbach Anna. Nad Dachem – Część dokumentacyjna. Eksplorancik 1991, 1(17), s. 3-7, tamże kartografia 1990, przekrój techniczny 01.12.1990.
• Antkiewicz-Hancbach Anna. Partie Sądeckie w jaskini Nad Dachem. Taternik 1991, 1, s. 52.
• Antkiewicz-Hancbach Anna. Odkrycia w jaskini Nad Dachem. Tatry 1991, 2, s. 25.
• Antkiewicz-Hancbach Anna. Partie Sądeckie w Ptasiej. Jaskinie 1992, 1, s. 11.
• Kardaś Rafał. Polski alpinizm jaskiniowy 1991-1992. Taternik 1994, 1, s. 49-52, tamże kartografia 1990.
• Antkiewicz Anna. Zapomniany meander – kolejne obejście głównego ciągu Ptasiej Studni. Jaskinie 1998, 3(10), 4-5, tamże kartografia 1998.
• Antkiewicz Anna. Suplement do „Nowe chociaż stare”. Jaskinie 2002, 2(27), s. 4.
• Lorczyk Marek. Nowe, chociaż stare, odkrycia w Ptasiej. Jaskinie 2002, 2(27), s. 4.
• Śmiałek Janusz. W jaskiniach Koziego Grzbietu. Gacek 1965.01-1966.01, s. 13-14.
• Tront Aleksander. Biwak w Ptasiej. Meander 1976, 2, s. 14.
• Antkiewicz Anna. Geneza nazw z jaskiń tatrzańskich. Materiały archiwalne 2003.
• Hancbach Krzysztof. Materiały archiwalne, 2004.

Opracowanie odkryć -powstało w oparciu o autorskie opracowania wraz z kartografią Anny Antkiewicz, wydane drukiem przez PTPNoZ (Jaskinie TPN T 7 i T 11), oraz artykuły z czasopism jaskiniowych (również autorstwa A. Antkiewicz). Pozostała literatura tematu została uwzględniona w zakładce strony „Źródła” Więcej…

Bazą wiedzy do całościowego opracowania inwentarzowego Anny Antkiewicz były jej własne obserwacje i pomiary, wykonane dla prawie całego Systemu Ptasiej Studni z udziałem członków SKTJ Nowy Sącz. Została też uwzględniona cała dotychczasowa wiedza (literatura), oraz materiały udostępnione przez innych odkrywców w tym materiały zgromadzone w PTPNoZ.

opracował Krzysztof Hancbach.